Προαγορά εμβολίων κατά του Covid-19 από την ΕΕ: Η υποχρέωση της Κομισιόν να γνωστοποιήσει τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας αναστέλλεται μέχρι την έκδοση της απόφασης του Δικαστηρίου (Διάταξη Αντιπροέδρου ΔΕΕ)

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 04.02.2025 διάταξη του Αντιπροέδρου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έκρινε ότι η υποχρέωση της Επιτροπής να γνωστοποιήσει την ταυτότητα των μελών της ομάδας διαπραγματεύσεων για την προαγορά εμβολίων κατά της νόσου Covid-19 αναστέλλεται προσωρινά, εν αναμονή της έκδοσης της απόφασης του Δικαστηρίου.

Ιστορικό της υπόθεσης

Το 2020 και το 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύθηκε και συνήψε συμβάσεις αγοράς εμβολίων κατά της νόσου Covid-19. Το 2021 ορισμένοι ιδιώτες ζήτησαν από την Επιτροπή να τους παράσχει πρόσβαση σε έγγραφα σχετικά με τις ως άνω αγορές, πλην όμως η πρόσβαση που τους παρασχέθηκε ήταν μόνο μερική. 

Οι εν λόγω ιδιώτες άσκησαν προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επικαλούμενοι την επιταγή διαφάνειας των διαπραγματεύσεων που διεξήχθησαν με τους παρασκευαστές. 

Το Γενικό Δικαστήριο, με την απόφαση ​​της 17ης Ιουλίου 2024, Courtois κ.λπ. κατά Επιτροπής, T-761/21, δέχθηκε εν μέρει την προσφυγή, όσον αφορά μεταξύ άλλων την άρνηση της Επιτροπής, η οποία στηριζόταν στην προστασία της ιδιωτικής ζωής, να γνωστοποιήσει την ταυτότητα των προσώπων που είχαν υπογράψει δηλώσεις περί απουσίας σύγκρουσης συμφερόντων και συμμετείχαν στη διαπραγματευτική ομάδα. Στους αιτούντες διαβιβάστηκε ανωνυμοποιημένο κείμενο των δηλώσεων αυτών.

Η Επιτροπή άσκησε αναίρεση με αίτημα να εξαφανιστεί η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου. Δεδομένου ότι η διαδικασία αυτή δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα, η Επιτροπή υπέβαλε παράλληλα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων με αίτημα την αναστολή εκτελέσεως της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου όσον αφορά τη γνωστοποίηση των επίμαχων προσωπικών δεδομένων.

Σημειώνεται ότι κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 266 ΣΛΕΕ, η Επιτροπή οφείλει να λάβει τα μέτρα που συνεπάγεται η εκτέλεση της αναιρεσιβαλλομένης απόφασης. Εν προκειμένω, το εν λόγω θεσμικό όργανο θα όφειλε να γνωστοποιήσει στους αιτούντες την ταυτότητα των προσώπων που υπέγραψαν δηλώσεις περί απουσίας σύγκρουσης συμφερόντων και συμμετείχαν στη διαπραγματευτική ομάδα. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο ζητεί να ανασταλεί η εκτέλεση της αναιρεσιβαλλομένης απόφασης.

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με τη διάταξή του αυτή, ο Αντιπρόεδρος του Δικαστηρίου, υπό την ιδιότητα του δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων, δέχεται την αίτηση της Επιτροπής, εν αναμονή της απόφασης του Δικαστηρίου που θα εκδοθεί επί της ουσίας, κρίνοντας ότι πληρούνται εν προκειμένω οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση προσωρινής προστασίας στο πλαίσιο διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων. 

Πράγματι, η υπόθεση εγείρει νομικά ζητήματα τα οποία, εκ πρώτης όψεως, δεν στερούνται κρισιμότητας. 

Αποδεικνύεται επίσης το επείγον, δεδομένου ότι πιθανολογείται, με επαρκή για τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων βεβαιότητα, ότι η γνωστοποίηση της ταυτότητας των μελών της διαπραγματευτικής ομάδας είναι ικανή να προκαλέσει σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία στα υποκείμενα των δεδομένων. 

Επιπλέον, αν απορριφθεί η αίτηση αναστολής εκτελέσεως που υπέβαλε η Επιτροπή, η αναίρεση ενώπιον του Δικαστηρίου θα καταστεί κατ’ ουσίαν άνευ ενδιαφέροντος όσον αφορά το ζήτημα αν η Επιτροπή μπορούσε να αρνηθεί την πρόσβαση στα επίμαχα δεδομένα, διότι η γνωστοποίησή τους θα αποτελεί πλέον τετελεσμένο γεγονός. 

Τέλος, στο πλαίσιο αυτό, η στάθμιση των συμφερόντων κλίνει υπέρ της ζητούμενης από την Επιτροπή αναστολής εκτελέσεως της αναιρεσιβαλλομένης απόφασης.

Διατάσσεται, κατά συνέπεια, η αναστολή εκτελέσεως της υποχρέωσης για την παροχή ευρύτερης πρόσβασης στις δηλώσεις περί απουσίας σύγκρουσης συμφερόντων, μέχρι τη δημοσίευση της απόφασης που περατώνει την αναιρετική διαδικασία.

Γίνεται υπόμνηση ότι το Δικαστήριο θα εκδώσει σε μεταγενέστερο χρόνο την οριστική του απόφαση επί της ουσίας της υπόθεσης. Η διάταξη περί προσωρινών μέτρων δεν προδικάζει την έκβαση της κύριας δίκης.

Το πλήρες κείμενο της διάταξης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA